Kanarie van de democratie

“Die gekke Wilders heeft het weer voor elkaar, krijgt met een retourtje Londen meer media-aandacht dan het CDA met drie maanden campagne voeren”. Dat ongeveer is het sentiment na Wilders’ doldrieste actie van de afgelopen week. Maar wat velen niet inzien is dat het allang niet meer gaat om Wilders en de PVV, het gaat om óns en onze vrijheid. De vrijheid ideeën te hebben en hier uitdrukking aan te geven.

Wilders wil de koran verbieden. Het hof van Amsterdam rekent hem dat zwaar aan. Eigenlijk wordt het hem door iedereen zwaar aangerekend. Boeken verbied je niet en al zeker geen heilige boeken. Kleinzielig en niet passend binnen een volwassen democratie luidt het oordeel. Het zij zo. Gemakshalve wordt vergeten dat een ander ideologisch standaardwerkje, ‘Mein Kampf’, in Nederland al sinds jaar en dag verboden is. Mag niet uitgegeven of verkocht worden uit piëteit met de Joodse gemeenschap of uit schuldgevoel, wie zal het zeggen. Feit is dat de wetgever heeft geoordeeld dat dit specifieke boek op gespannen voet staat met de democratische rechtsorde.

Vanuit dezelfde gedachte zou je om een verbod van ‘Das Kapital’ kunnen vragen. De hierin verwoorde ideologie leidde onder Stalin tot miljoenen doden en ik kan me voorstellen dat indien de wetgever communisme net zo verwerpelijk had gevonden als fascisme, zulks ook gebeurd zou zijn. Wilders nu, vraagt om een (gedeeltelijk) verbod van een ander ideologisch geschrift, de koran. Mag dat? Ja natuurlijk mag dat. In een land met een ‘index librorum prohibitorum’ mag je dat vragen en zeker als parlementariër, je bent immers wetgever.

Wanneer een lid van de Tweede Kamer dit recht wordt ontnomen door hem met vervolging te dreigen, door hem reisbeperkingen op te leggen, dan valt er een pijler van de trias politica om. Dan verwordt vrijheid (van meningsuiting) tot een inhoudsloos begrip en veroordelen we haar tot een bestaan binnen de marges van het algemeen aanvaarde (lees: de ideologische overtuiging van de machthebbers). De vrije gedachte sterft en de Verlichting is voor niets geweest.

De islamitische ideologie past volgens Wilders niet binnen de mal van een democratische rechtsorde. Maar is dat een extremistische overtuiging? Nee, het is een constatering die wordt gedeeld door korangeleerden, door islamitische politici als Erdogan en zelfs door de op handen gedragen ‘verlichtingsislamiet’ Tariq Ramadan: in een islamitische heilstaat kan de democratie uiteindelijk worden opgeheven. Het is niet alsof Wilders dit zelf verzonnen heeft, dit is de ‘kracht’ van de islam als we haar aanhangers mogen geloven. Misschien ook is het grootspraak en begrijpt iedereen behalve Wilders dat, dan nog is het geen reden om hem aan te klagen of anderszins te beperken.

Tot aan de zestiger jaren werd de uit de islamitische leer voortkomende staatsvorm regelmatig aangehaald als voorbeeld voor hoe het vooral niet moest. Jacques de Kadt, ex communist en tot 1963 Tweede Kamerlid voor de PvdA, gebruikte de islam om het opkomend fascisme in Duitsland de maat te nemen. Sir Winston Churchill vergeleek (in zijn memoires) ‘Mein Kampf’ met de koran om aan te geven hoe achterhaald en onwerkbaar Hitlers denkbeelden waren; hij verdiende er zelfs de Nobelprijs voor literatuur mee!

Maar zestig jaar later liggen de zaken duidelijk anders. Advocate en PvdA-lid Els Lucas dient een aanklacht in tegen Wilders vanwege zijn islamkritiek en het hypocriete Albion weigert Wilders de toegang tot haar grondgebied. Waarom? Zijn de wetten gewijzigd? Is de islam gewijzigd? Nee. Op papier is er niets gewijzigd. De wetten zijn gelijk gebleven en ook de islam is niet veranderd, al 1400 jaar niet. Waarom wordt Wilders dan nu door Els Lucas aangeklaagd om ideeën die ook binnen de PvdA gangbaar waren? En waarom mag hij het Engeland van Winston Churchill niet in?

“Ja Jaap, de tijden zijn veranderd en daarbij: wat Wilders zegt dat kán toch gewoon niet?”. Neen, neen, driewerf neen! Als we onszelf en onze vrijheid serieus nemen dan mogen we dit niet als antwoord accepteren noch als antwoord geven. Het gaat niet langer om Wilders en het gaat niet om de PVV. Het gaat om de vraag of we nog steeds dezelfde gedachte- en meningsvrijheid hebben als zestig jaar geleden. Of de rechten die voor de Kadt en Churchill golden ook voor ons gelden. Het gaat erom te achterhalen of maatschappijkritische meningen anno 2009 nog geventileerd mogen worden ook al kunnen ze door God of zijn onderdanen als beledigend worden ervaren.

Wilders fungeert hierbij als kanarie in de kolenmijn, weliswaar eentje met een hele grote bek, maar desalniettemin een kanarie. De uitspraak van het hof van Amsterdam en de opstelling van de Britse regering verspreiden een kwalijke damp. Kennelijk heeft, zonder dat hieraan een wetswijziging ten grondslag ligt, de gedachte postgevat dat (kritiek op) een ideologie hetzelfde is als (kritiek op) de mensen die haar aanhangen. Als deze misvatting middels jurisprudentie wordt gelegaliseerd dan is ook hard te maken dat boeken een ras vertegenwoordigen. En dat, mevrouw de voorzitter, is écht te gek voor woorden.