Wanneer hij zijn pen de vrije hand geeft en hij vergeet dat z'n stukken ook gelezen worden door mensen die minder overtuigd zijn van het nut van een federaal Europa, dan schrijft die pen zaken als: "de uiterste consequentie van het identiteitsdenken [zijn] de gaskamers van Auzwitsch". Verhofstadt doelt met ' identiteitsdenken' op gevoelens van nationale identiteit zoals die de ingezetenen van een natiestaat eigen zijn. Gevoelens die de gemiddelde Nederlander of Duitser niet onder woorden zal kunnen brengen, maar die hem desondanks doen beseffen dat hij in Frankrijk geen Fransman is en in Griekenland geen Griek. Al was het alleen maar om de taal. Gevoelens ook die hem doen juichen voor z'n nationale team en die hem in het buitenland heimwee bezorgen. Dit besef van identiteit echter leidt, volgens de liberaal Verhofstadt, onherroepelijk tot de desintegratie van Europa en dus tot oorlog.
Om zijn argumenten kracht bij te zetten lardeert Verhofstadt z'n betogen met een overdaad aan citaten. Filosofen, politici en historici, allen bevestigen zijn inzicht dat "het debat over culturele identiteit het nieuwste kleedje is waarmee het nationalisme zich tooit". En nationalisme dat is Hitler en dus oorlog. Hiertegen is in de ogen van Europa's verdediger van de individuele vrijheid maar één remedie: een federaal, postnationaal Europa waarbij alle nationale souvereiniteit is overgedragen aan Brussel en iedere burger de wetten van 'Europa' als zijn identiteit accepteert. Alleen zo kunnen we in vrede verder.
Verhofstadt is een slim en erudiet mens die de kunst verstaat ieder argument in zijn straatje te passen. Bovendien deinst hij er niet voor terug volstrekt tegenstrijdige uitspraken te doen, al naar gelang de insteek van zijn publiek. Op dat punt verschilt hij weinig van de islamist die op reis de passie preekt en thuis oproept tot jihad. Verhofstadt is, net als de rondreizende jihadist, een politicus pur sang die maar één belang dient: zijn collectivistische ideaal. Voor een liberaal wiens politieke voorzaten zich twee eeuwen lang hebben verzet tegen juist dit, het collectivisme, is dat een schande.
Zo kan ik mijzelf niet voorstellen dat ik enerzijds vanuit m'n diepste overuiging zou schrijven "de toekomst van Europa en de Europese Unie zal postnationaal zijn of zal niet zijn" en anderzijds, geconfronteerd met een nakend volksoproer zou zeggen "het fundament van een federaal Europa is het behoud van de pluriformiteit, de multiculturaliteit, de meertaligheid, de diversiteit in al zijn vormen". Wees dan flink en herhaal je woorden, letterlijk. Suggereer niet dat er ruimte blijft voor nationale souvereiniteit, voor een volksidentiteit. De ruimte die Verhofstadt met bovenstaande volzin laat is slechts deze: u kunt uw religie, uw huidskleur en uw lievelingsgerecht behouden, de rest is voor Brussel.
Verhofstadt is het schoolvoorbeeld van de moderne politicus. Een persoon die politiek bedrijft omwille van de politiek, omdat het een vak is. Omdat hij in de heilige overtuiging verkeert dat de wereld is geschapen door de politiek en niet andersom. Dat de wereld zodanig complex is geworden dat alleen meer politiek haar van de ondergang kan redden. Vanuit die gedachte heeft de moderne politicus geen mandaat en geen achterban meer nodig, hij heeft alleen de stemmen nodig. Dan kiest hij later wel doel en route, houdt daar een goed verhaal bij en verklaart dat dit is wat z'n kiezers wilden - maar vanwege hun beperkte kenis niet begrepen.
Een federaal Europa is het staatkundige summum van deze gedachte, een Europa beroofd van haar nationaliteiten. Een schoon en gezuiverd Europa dat nog slechts management en besturing behoeft; sociaal management en economische besturing. Het is een zieke gedachte, het is een misdadige gedachte.
Verhofstadt, altijd zo scheutig met geschiedkundig vergelijkingsmateriaal vergeet voor het gemak hoe het de grote, ideologisch geïnspireerde federaties in de afgelopen eeuw is vergaan. Of liever gezegd, hoe het haar onderdanen is vergaan. Een gekunstelde politieke eenheid is slechts met dwang en onderdrukking te handhaven. Dat hebben Stalin, Mao en Pol Pot, om er eens een paar te noemen, genoegzaam bewezen. Tezamen waren ze goed voor honderd miljoen doden. Dat zijn er meer dan Hitler, Mussolini en de Japanse keizer op hun geweten hebben. En wat het zo wrang maakt, de doden waren stuk voor stuk ingezetenen die onder het nieuw gevonden ideaal geluk en voorspoed was beloofd.
Wat Verhofstadt daarnaast over het hoofd ziet is het postfederale tijdperk. Wat er dan gebeurt zagen we op de Balkan en zien we nog dagelijks in Libië, Irak, Egypte en Syrië: oorlog. Oorlog om de verloren natie en identiteit weer grondgebied te geven. Oorlog om wat was uitgegumd weer zichtbaar te maken. Ideologen en technocraten hebben geen idee hoe diep deze gevoelens verankerd zijn. Tribal belonging is de meest krachtige drijfveer die de mens bezit. Het zit in onze genen: wie z'n groep verliest verliest z'n leven. De evolutie heeft de verzorgingsstaat nog niet in ons DNA gecodeerd, net zo min als de verdragen van Maastricht en Lissabon.
Verhofstads Europese federatie is in dit verband een sociaal experiment zonder weerga. Met een opeenvolging van pennenstreken zijn 500 miljoen mensen de facto en de jure beroofd van hun nationale identiteit en samengebracht onder een niet gedeelde noemer. Ze zijn overgeleverd aan technocraten en idealisten en zien met lede ogen aan hoe voltijds gewerkt wordt aan de verwezenlijking van idealen die niet de hunne zijn.
Als Verhostadt z'n hitleranalogieën, z'n oorlogsretoriek en het historicime waarvan hij zich bedient ook maar enigszins serieus neemt, dan moet hij het eens zijn met de gevolgtrekking dat een federatief verenigd Europa - in diversiteit de Sovjet-Unie en Mao's China verre overtreffend - leidt tot genocide gedurende haar bestaan, en tot oorlog na haar opheffing. Dit maakt zijn politieke experiment op voorhand misdadig.
Posts
