Mazen dichten

Dichttimmeren is zo'n leuze waarvan de politiek zich met regelmaat bedient wanneer onverwacht een 'misstand' aan het licht komt of een 'onheil' zich stort op persoon of gezelschap. Dan moet de onderste steen boven en het lek gedicht, bij voorkeur in de vorm van wetgeving om herhaling 'naar de toekomst toe' te voorkomen. Dat iedere nieuwe maatregel tenminste twee nieuwe mazen creëert vergeet men in alle opwinding.

Gegeven het lijnstuk AC: tussen de punten A en C heerst wetteloosheid en zijn de gevaren talrijk. Wie van A naar C wil reizen doet er goed aan zich duchtig voor te bereiden om zo het vege lijf voor onheil te behoeden. Bij wijze van voorbeeld denk ik aan een tocht door zestiende-eeuws struikroversland of aan de onbeschermde fabrieksarbeider in de negentiende eeuw. Het is een staat waarnaar we niet willen terugkeren.

De persoon die bij wet punt B invoerde, het derde veilige punt op de lijn, mag zich terecht in onze achting verheugen. Hij maakte de afstand beter overbrugbaar en onze leef- en werkomgeving veiliger. Maar wat hij ook deed was dit: door het instellen van punt B kreeg het lijnstuk AC plots twee ongereguleerde delen, waar het er eerder slechts één bezat. 

Wat volgde laat zich raden en gaat door tot op de dag van vandaag; er kwamen aanvullende wetten om de afstand tussen opeenvolgende punten te verkleinen. En met het aantal wetten groeide ook het aantal mazen. Van twee naar vier, van vier naar acht, naar zestien, tweeëndertig en zo voort. Inmiddels is de afstand tussen de punten zo gering dat er geen voet meer tussen past en niemand met gezond verstand zich kan bezeren. Maar struikelen, dat lukt nog wel.

De eenentwintigste eeuw wordt gekenmerkt door een notie dat alles geregeld en onder controle is. Daarvoor zorgen onze wetten, veiligheidsmaatregelen en een alomtegenwoordig controleapparaat. En mocht zich onverhoopt toch een ongereguleerde situatie voordoen, dan is de politiek er als de kippen bij om de ontbrekende wetgeving in te passen en elkaar het gat te verwijten. Want dat er iemand op z'n weg van A naar C tussen twee wetjes in z'n teen stoot, dat is in onze comfortabele met rubbertegels beklede maatschappij onacceptabel.

Mijn veiligheid, mijn financiële zelfredzaamheid, mijn gezondheid en mijn doen en laten in algemene zin, de politiek heeft er de handen vol aan om mij een veilig pad te bereiden. En gaandeweegs word ik gevolgd en begeleid om te voorkomen dat ik in een bui van roekeloze eigengereidheid gouvernement of medeburger aanstoot. Of aan zou kunnen stoten, want ook daarop richten zich onze reglementen en verordeningen.

Mijn afkeer van dit met voorschriften geplaveide pad wordt met de dag groter. Ik hoef geen route meer te kiezen omdat iedere steen op het pad mij wordt aangewezen. Ik hoef niet op te letten omdat op iedere kruising een verkeerslicht staat. Ik hoef geen leeftocht mee omdat zich altijd een herberg op loopafstand bevindt. En heb ik even geen geld, dan is het gratis.

Steeds vaker ervaar ik het verlangen om mij weer door struikroversland een weg te moeten banen. Gezeten op een zwetend paard, de zadeltassen vol gezouten vlees, met alleen een zwaard ter bescherming van het eigen lijf. Wat een verademing zou dat zijn.